เรื่องโลกร้อน และอุณหภูมิที่เพิ่มสูง เริ่มแสดงผลกระทบเป็นวงกว้างมากขึ้น ไม่เว้นแม้แต่สิ่งละอันพันละน้อย
จากการศึกษาของนักวิจัย มหาวิทยาลัยวอชิงตัน พวกเขาพบว่าสีสันบนปีกแมลงปอแถบอเมริกาเหนือกำลังค่อยๆ ซีดจางลงในวันที่อุณหภูมิเริ่มร้อน
ปรากฎการณ์นี้เกิดขึ้นเฉพาะแมลงปอตัวผู้
เพราะฝ่ายชายมักใช้ชีวิตโลดโผนกว่าฝ่ายสาวที่ชอบหลบอยู่ใต้ร่มเงาใบไม้ (ในส่วนเพศเมียเป็นเพียงข้อสันนิษฐานที่ยังไม่ได้รับการพิสูจน์)
ยิ่งแสงแดดอุ่นขึ้น สีสันบนปีกแมลงปอก็ยิ่งลดน้อยลง
นักวิทยาศาสตร์อธิบายปรากฎการณ์นี้ว่า เป็นส่วนหนึ่งของวิวัฒนาการที่แมลงตอบสนองต่อการเปลี่ยนแปลงของโลก
เพราะสีปีกที่เข้ม หมายถึงประสิทธิภาพในการดูดซับความร้อนที่ดีกว่า
เฉกเช่นเดียวกับมนุษย์ที่สวมเสื้อดำจะรู้สึกร้อนกว่ายามเมื่อใส่เสื้อสีอ่อน
ในวันแดดร้อนแรง – เม็ดสีปีกที่มีความเข้มจะเพิ่มอุณหภูมิร่างกายของแมลงปอได้ถึง 2 องศาเซลเซียส ทำให้เนื้อเยื่อของปีกถูกทำลาย
แม้การปรับตัวนี้ จะช่วยให้แมลงปอสามารถเอาชนะวิกฤตสภาพภูมิอากาศได้ แต่มันก็เป็นเพียงช่วงทดเวลาบาดเจ็บสั้นๆ ของเผ่าพันธุ์เท่านั้น
สีปีกที่ซีดจางลงของแมลงปอเพศผู้จะมีผลต่อการสืบพันธุ์ในอนาคต
เช่นเดียวกับนก หรือผีเสื้อที่ตัวผู้กับตัวเมียมักมีสีที่แตกต่างกัน – ตัวผู้มักจะมีสีสันสวยงามกว่า เพื่อดึงดูดเพศตรงข้าม
หากไร้ซึ่งสีสันเหล่านั้นแล้ว ปฏิสัมพันธ์แห่งรักก็จะไม่เกิด
หรือในบางกรณีอาจทำให้แมลงปอสับสนจนหันไปสืบพันธุ์ข้ามสปีชีส์
การสืบพันธุ์ข้ามสปีชีส์เป็นเรื่องที่เคยเกิดขึ้นมาแล้ว แต่อัตราการเจริญเติบโตนั้นมีแนวโน้มในทางลบมากกว่าบวก
ซึ่งนี่เป็นส่วนที่นักวิทยาศาสต์กำลังกังวลมากที่สุด
ต่อปัญหาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่กระทบต่อแมลงปอยังมีเรื่องภัยแล้งเป็นอีกวาระให้ต้องพูดถึง กลุ่มอนุรักษ์แมลง Xerces Society ยังแสดงความเป็นห่วงเพิ่มเติมถึงสถานการณ์ภัยแล้งที่ตามมากับอากาศร้อน
จากเหตุการที่ภาคตะวันตกของสหรัฐได้เผชิญกับคลื่นความร้อนและความแห้งแล้งรุนแรงในช่วงปลายเดือนมิถุนายนที่ผ่านมา ขณะที่ภูมิภาคตะวันออกเฉียงเหนือเองก็มีคำเตือนว่าอากาศจะร้อนกว่าปกติ
สภาพที่เกิดขึ้นนั้นเป็นที่ชัดเจนว่า อุณหภูมิและผลกระทบต่อสภาพอากาศในอดีตส่งผลกระทบต่อสายพันธุ์และระบบนิเวศต่างๆ รวมถึงแมลงปอ
ในมิติของสิ่งมีชีวิตในระบบนิเวศ สีสันคือคุณอนันต์ และเป็นองค์ประกอบของชีวิต
นอกจากมีไว้เรียกคู่ ยังช่วยในเรื่องการพรางตัวให้กลมกลืนไปกับสภาพแวดล้อม ให้สามารถมีชีวิตอยู่รอดได้อย่างปลอดภัย
หากแต่ในมุมมนุษย์บางคน สีสันเหล่านั้นถูกตีค่าเป็นราคา เป็นของสะสม ซึ่งเป็นค่านิยมที่ผิด
แมลงปอเป็นสัตว์ที่ไม่เป็นอันตรายต่อมนุษย์ กระจายตัวอยู่แทบทุกทวีปบนโลกยกเว้นเขตแดนแอนตาร์กติกา
พวกเขามีบทบาทสำคัญในการควบคุมแมลงศัตรูพืช และแมลงที่สร้างความรำคาญ หรือนำโรคมาสู่คนและสัตว์เลี้ยง เช่น ยุง ริ้น แมลงหวี่ และแมลงวัน
ตัวอ่อนแมลงปอสามารถบ่งชี้ถึงคุณภาพน้ำในธรรมชาติ เพราะตัวอ่อนแมลงปอจะอาศัยอยู่เฉพาะในแหล่งน้ำที่สะอาดเท่านั้น
ถ้าเมื่อไหร่ที่แหล่งน้ำเริ่มเน่าหรือมีสิ่งสกปรกปะปน ก็จะไม่พบตัวอ่อนแมลงปอในบริเวณนั้น
อ้างอิง
-
Dragonflies are losing their wing color because of climate change, study shows
-
คู่มือศึกษาแมลงปอในมหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย
-
The Color of Dragonflies – Blue, Black, Orange and Many More!
ผู้เขียน
โซเชียลมีเดียที่เขียนบันทึกประเด็นปัญหาสิ่งแวดล้อมในยุคแอนโทโปรซีน
