สัมภาษณ์ คุณสืบ นาคะเสถียร หัวหน้าโครงการอพยพสัตว์ป่า

สัมภาษณ์ คุณสืบ นาคะเสถียร หัวหน้าโครงการอพยพสัตว์ป่า

“เราต้องทำงานแข่งกับเวลา…
แข่งกับระดับน้ำที่สูงขึ้นเรื่อยๆ
เพราะรู้ว่าหากเราไม่ไปช่วยชีวิตแล้ว มันต้องตายแน่


 

“งานอพยพสัตว์ป่านี่ทำกันตั้งแต่เดือนมิถุนายน 28 จะไปสิ้นสุดโครงการเอาเดือนกันยายน 20 โดยเริ่มตั้งแต่การสำรวจว่ามีสัตว์อะไรอยู่บ้าง ซึ่งสัตว์ที่ทำการช่วยเหลือแบ่งออกเป็น 3 ประเภท คือ สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม สัตว์ปีก และสัตว์เลื้อยคลาน ส่วนพวกสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำนั้นไม่จำเป็นต้องช่วยเหลือเพราะมันยังหากินได้เมื่อน้ำท่วม

โดยส่วนตัว ผมไม่ใช่นักวิชาการสัตวบาล ผมเรียนป่าไม้โดยตรงไม่เกี่ยวกับการจับสัตว์ แต่เป็นความสนใจที่อยากทำ และเมื่อเข้าไปทำก็เรียนรู้ที่จะแก้ไขปัญหาต่างๆ มากมาย อย่างเรื่องใช้ปืนยาสลบว่าทำไมเราไม่ใช้ เพราะสัตว์ที่อยู่ในแต่ละที่แม้จะเป็นสัตว์ชนิดเดียวกัน ความเปรียวหรือพละกำลังก็ไม่เท่ากัน เช่นเก้งน้ำหนัก 30 ก.ก. ตามสูตรก็รู้ว่าใช้ยาเท่าไหร่ต่อน้ำหนัก 1 ก.ก. แต่เมื่อเราลองใช้ดูก็ไม่ได้ผล …อย่างเคยวางยาสลบกับเสือในสวนสัตว์ในปริมาณเท่านี้ และจะมาใช้กับเสือในสวนสัตว์ในปริมาณเท่านี้ และจะมาใช้กับเสือชนิดเดียวกันในป่าก็อาจลำบาก เพราะสิ่งแวดล้อมต่างกัน

สภาพเกาะบางเกาะที่มีต้นไม้ขึ้นรกทึบมากจนเราขึ้นไปไม่ได้เลย และฝนที่ตกหนักมากก็เป็นส่วนหนึ่งทำให้การค้นหาสัตว์ลำบาก แต่ปัญหาจากคนด้วยกันนี่สิอันตรายกว่า ในอ่างเก็บน้ำมีคนเข้ามาใช้ประโยชน์อยู่มาก ทั้งจับปลา ตัดไม้ซึ่งทางการอนุญาต แต่บางกลุ่มก็เข้ามาตัดไม้เถื่อน แอบล่าสัตว์ป่า ซึ่งล่าง่ายมากเพราะสัตว์มันหนีไปไหนไม่ได้แล้ว บางครั้งเราก็เจอลอยเลือดบนเกาะ เช่นครั้งหนึ่งเราพบตีน 2 ข้างของสมเสร็จที่เพิ่งถูกตัดทิ้งไม่นาน รอยเลือดยังสดๆ อยู่สันนิษฐานว่าพรานคงชำแหละเนื้อไปขายในตลาด… สมเสร็จนี่เป็นสัตว์ภาคใต้ที่แทบจะไม่เห็นกันแล้ว แต่ก็ยังถูกล่าอยู่เรื่อยๆ…

เราจับสัตว์เกือบทุกวันแล้วก็ได้เกือบทุกวันเป็นจำนวนพันกว่าตัวแล้ว และสภาพสัตว์ที่จับได้ในระยะหลัง เป็นสัตว์ที่อดอาหาร ค่างบางตัวแทบจะไม่มีแรงปีนต้นไม้ บางทียังพบซากมันตายอยู่บนต้นไม้เลย เราต้องทำงานแข่งกับเวลา… แข่งกับระดับน้ำที่สูงขึ้นเรื่อยๆ เพราะรู้ว่าหากเราไม่ไปช่วยชีวิตแล้ว มันต้องตายแน่”


นิตยสารสารคดี ฉบับที่ 23 ปีที่ 2 มกราคม 2530
สัมภาษณ์ สืบ นาคะเสถียร หัวหน้าโครงการอพยพสัตว์ป่า หน้าที่ 50
เรื่อง / ภาพ วันชัย ตันติวิทยาพิทักษ์