แก่งกระจานกำลังถูกท้าทายด้วยการทำเหมืองแร่โดโลไมต์
ระยะทางราว 200 กิโลเมตรจากที่ทำการมูลนิธิสืบนาคะเสถียร ใช้เวลากว่า 3 ชั่วโมง เราเดินทางมาถึงหมู่บ้านหนองมะค่า อำเภอแก่งกระจาน จังหวัดเพชรบุรี เพื่อร่วมติดตามการเคลื่อนไหวของชาวบ้านตำบลสองพี่น้อง ที่กำลังลุกขึ้นคัดค้านการทำเหมืองแร่โดโลไมต์ในพื้นที่ป่าใกล้ชุมชน
ระหว่างทาง ป้ายข้อความ “พวกเราไม่เอาเหมืองแร่ We Do Not Want The Mine” ปรากฏเรียงรายตามสองข้างถนน ราวกับเสียงที่กำลังถูกส่งต่อไปยังผู้ที่มีอำนาจตัดสินใจให้ได้ยินอย่างชัดเจน ว่าชุมชนที่นี่ไม่ได้ต้องการเหมือง แต่ต้องการป่า
เดิมที บริษัทเอกชนได้ยื่นขอใช้พื้นที่ทำเหมืองกว่า 540 ไร่ แม้ภายหลังจะลดลงเหลือราว 250 ไร่ แต่พื้นที่ดังกล่าวก็ยังอยู่ในเขตกันชน (Buffer Zone) ของมรดกโลกป่าแก่งกระจาน ห่างจากแนวเขตไม่ถึง 2 กิโลเมตร
ป่านี้ไม่เสื่อมโทรม
วันที่ 30 พฤษภาคม ชาวบ้านจากหมู่ 4, หมู่ 7 และหมู่ 8 ได้ร่วมกันจัดกิจกรรม “หลงรักษ์ป่าหนองมะค่า” นำผู้สนใจร่วมสำรวจนก แมลง และสัตว์ในพื้นที่ราบ เพื่อแสดงให้เห็นถึงความสมบูรณ์ของระบบนิเวศ และพิสูจน์ว่าป่าแห่งนี้ไม่ได้เสื่อมโทรมตามที่เคยถูกตีตรา
“เราต้องการป่า ไม่ต้องการเหมือง” นายสุริยา แท่นนาค หนึ่งในชาวบ้านกล่าวด้วยน้ำเสียงสั่นเครือ เล่าว่าชาวบ้านส่วนใหญ่กังวลถึงผลกระทบที่จะเกิดขึ้น หากมีการอนุญาตให้เปิดเหมืองขึ้นจริง ตั้งแต่มลพิษทางอากาศ เสียง ฝุ่น การสั่นสะเทือนจากระเบิด ไปจนถึงสารเคมีที่อาจไหลลงสู่แหล่งน้ำธรรมชาติ และถนนที่รถบรรทุกของเหมืองจะวิ่งผ่านชุมชน
เขาฝากถึงรัฐว่า อย่ามองข้ามเสียงของประชาชนตัวเล็ก ๆ เพราะการตัดสินใจอนุมัติเหมืองหนึ่งแห่ง อาจแลกมาด้วยความสูญเสียของหลายชีวิตในพื้นที่
คำถามถึงเจตนารมณ์มรดกโลก
วันที่ 31 พฤษภาคม แสงไฟถูกฉายผ่านจอโปรเจ็กเตอร์ในเวทีเสวนาชุมชน ท่ามกลางสายตาหลายคู่ที่ตั้งใจรับฟังจากผู้บรรยาย หนึ่งในนั้นคือ ผอ.มูลนิธิบูรณะนิเวศ เพ็ญโฉม แซ่ตั้ง ที่อธิบายถึงผลกระทบจากการทำเหมืองแร่โดโลไมต์ แม้จะใช้ในอุตสาหกรรมหลายประเภท เช่น เซรามิก แก้ว เหล็กกล้า แต่การเลือกพื้นที่ใกล้อุทยานและมรดกโลกมาทำเหมือง ย่อมมีความเสี่ยงสูง
ทั้งการยุบตัวของดิน ดินถล่ม และสารเคมีปนเปื้อนน้ำใต้ดิน ล้วนเป็นภัยคุกคามต่อสิ่งแวดล้อมและสุขภาพในระยะยาว ไม่เพียงต่อสัตว์ป่า แต่รวมถึงมนุษย์
ขณะที่ อรยุพา สังขะมาน เลขาธิการมูลนิธิสืบนาคะเสถียร สะท้อนคำถามถึงกระบวนการของรัฐ ว่าการผลักดันให้ป่าแก่งกระจานขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกนั้น มีเป้าหมายเพื่ออนุรักษ์ หรือเพียงเพื่อเปิดทางให้โครงการพัฒนาเข้ามารุกล้ำภายใต้ชื่อเสียงของมรดกโลก
ไม่ใช่วันสุดท้ายของการต่อสู้
1 มิถุนายนวันสุดท้ายของกิจกรรมในพื้นที่ แต่เป็นจุดเริ่มต้นของการต่อสู้ ชาวบ้านในตำบลสองพี่น้องยังคงยืนหยัด พวกเขาไม่ได้ปฏิเสธความเจริญ แต่ไม่ยอมแลกป่ากับเหมืองที่จะเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตและความสมดุลของธรรมชาติที่เคยเกื้อหนุนกันมา
“มรดกโลก ไม่ควรเป็นเพียงชื่อบนกระดาษ หากแต่ต้องได้รับการพิทักษ์ เพื่อส่งต่อความสมบูรณ์ของผืนป่าไปสู่รุ่นลูกหลานอย่างแท้จริง”
ผู้เขียน
นักสื่อสารผู้หลงใหลในธรรมชาติ เชื่อว่าการเล่าเรื่องที่ดีสามารถเปลี่ยนมุมมองและปลุกพลังการอนุรักษ์ได้
