ลิงลม หรือนางอาย (Slow Loris) เป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยน้ำนม อยู่ในวงศ์ Lorisidae ในอันดับไพรเมต (Primates) และเป็นสัตว์ประเภทลิงชนิดเดียวของโลกที่มีพิษในตัว พบได้ในป่าของภูมิภาคเอเชียใต้และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
ลิงลมในประเทศไทยพบได้ 2 ชนิดพันธุ์ (Species) คือ ลิงลมเหนือ (Nycticebus bengalensis) และ ลิงลมใต้ (Nycticebus coucang)
ลิงลม มีลักษณะรูปร่างเล็ก ขนนุ่ม สั้น หนาเป็นปุย มีเส้นสีน้ำตาลเข้มจากหัวไปตลอดแนวสันหลัง หน้าสั้น ตาโตกลม ใบหูเล็กจมอยู่ในขน และไม่มีหาง
ลิงลมมีพฤติกรรมการหากินบนต้นไม้ โดยเฉพาะในเวลากลางคืน และมักออกหากินตัวเดียว ยกเว้นในช่วงที่มีลูกอ่อน ลิงลมจะให้เจ้าตัวเล็กเกาะติดอกไปด้วย และในเวลากลางวันลิงลมจะซ่อนตัว โดยใช้ใบไม้หรืออยู่ในโพรงไม้ เพื่อหลบแสงแดด
แม้ภายนอกลิงลมจะมีหน้าตาน่ารัก ตาโต ดูไม่มีพิษภัย แต่ความจริงแล้ว ลิงลม มีฟันและเขี้ยวที่แหลมคม เพื่อใช้กัดเหยื่อจนถึงแก่ชีวิต โดยลิงลมจะเลียที่ต่อมพิษที่หลั่งจากต่อมใต้รักแร้ก่อนกัดไปที่เหยื่อ เพื่อให้สารพิษผสมกับน้ำลายก่อนกัด ซึ่งจะทำให้แผลที่เกิดขึ้นในตัวเหยื่อหายช้า และกลายเป็นหลุมเนื้อตายในที่สุด
และหากลิงลมกัดคน พิษของมันจะทำให้เกิดอาการแพ้รุนแรงจนถึงขั้นเสียชีวิตได้
แต่ด้วยน่าตาที่ดูน่ารัก ลิงลมจึงมักถูกจับไปเป็นสัตว์เลี้ยงอยู่บ่อยครั้ง และถูกจัดให้เป็นสัตว์ป่าที่มีการลักลอบขายกันมากเป็นอันดับหนึ่ง โดยผู้ขายหรือผู้เลี้ยงมักจะตัดเขี้ยวหรือฟันหน้าออกทั้งซี่บนและล่าง ซึ่งลิงลมบางตัวอาจจะติดเชื้อและตายได้ และอีกหนึ่งภัยคุกคามที่สำคัญ คือ การล่า บางพื้นที่มีการล่าลิงลมเพื่อนำไปทำเป็นยาบำรุงตามความเชื่อ และผู้ล่าบางคนยังมีความเชื่อว่าลิงลมเป็นตัวนำโชคร้าย ถ้าเข้าป่าล่าสัตว์แล้วเห็นลิงลมจะไม่เห็นสัตว์อื่นให้ล่า ซึ่งเป็นความเชื่อที่ผิดและเกิดจากอคติของตัวผู้ล่าเอง
ปัจจุบันลิงลมหรือนางอาย อยู่ในสถานะที่เสี่ยงที่จะสูญพันธ์ (Vulnerable) โดย IUCN และเป็นสัตว์ป่าคุ้มครอง ไม่สามารถเลี้ยงได้ตามกฎหมาย และไม่ได้อยู่ในบัญชีรายชื่อชนิดพันธุ์ที่สามารถขออนุญาตเพาะพันธุ์สัตว์ป่าคุ้มครองได้ นั่นคือไม่สามารถเลี้ยงได้อย่างเด็ดขาด
อ้างอิง
ผู้เขียน
สาวแว่นทาสแมวที่ชอบบอกเล่าเรื่องราวผ่านลายเส้น มีธรรมชาติช่วยฮีลใจ และหลงใหลในพระจันทร์เสี้ยว
