ผู้พิทักษ์ป่า คือผู้ที่ปฏิบัติหน้าที่รักษากฎหมายและคุ้มครองทรัพยากรธรรมชาติในพื้นที่คุ้มครองของประเทศไทย ไม่ว่าจะเป็นเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า เขตห้ามล่าสัตว์ป่า อุทยานแห่งชาติ วนอุทยาน พื้นที่ป่าไม้ ป่าสงวนแห่งชาติ รวมถึงพื้นที่คุ้มครองทั้งทางบกและทางทะเล
หนึ่งในผู้พิทักษ์แนวหน้าคือ “รักชาติ ประเสริฐศรี” หัวหน้าจุดสกัดผาแดง อุทยานแห่งชาติตาพระยา ซึ่งปฏิบัติงานในพื้นที่ติดชายแดนประเทศเพื่อนบ้าน ภารกิจหลักคือการลาดตระเวน ดูเเลพื้นที่ งานนันทนาการและงานสื่อความหมาย พร้อมกับหน้าที่ฝึกอบรมในฐานะ “ครูฝึกหมวกแดง” ซึ่งผ่านการฝึกตามยุทธวิธีทหารและตำรวจมาใช้เสริมเขี้ยวเล็บให้กับเจ้าหน้าที่ในการลาดตระเวนเชิงคุณภาพ
ความเสี่ยงที่ต้องเผชิญ
พื้นที่ปฏิบัติงานของจุดสกัดผาแดงเป็นพื้นที่ชายแดนที่มีความอ่อนไหวสูง โดยเฉพาะอย่างยิ่งจากปัญหาทุ่นระเบิดและการลักลอบตัดไม้ข้ามแดน หนึ่งในเหตุการณ์ที่ยังคงตราตรึงในความทรงจำของรักชาติ คือเหตุยิงเจ้าหน้าที่บริเวณใกล้แคมป์ลาดตระเวน ขณะมีสุนัขชาวบ้านติดตามเข้ามาในพื้นที่ เมื่อกลุ่มล่าสัตว์เห็นแสงสะท้อนจากดวงตาสุนัข จึงเข้าใจผิดและยิงเข้ามา ทำให้เจ้าหน้าที่ได้รับบาดเจ็บ ก่อนที่ผู้ก่อเหตุจะหลบหนีกลับไปยังฝั่งประเทศเพื่อนบ้าน
ภารกิจและอุปสรรค
การลักลอบล่าสัตว์และตัดไม้ยังคงเป็นปัญหาเรื้อรังอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะไม้มีค่าจำพวกไม้ประดู่ตามแนวชายแดนฝั่งจังหวัดสระแก้ว ที่มักจะถูกลักลอบตัดและขนย้ายไปยังประเทศเพื่อนบ้าน เจ้าหน้าที่จึงต้องใช้เทคโนโลยีช่วย เช่น กล้อง กล้องเอ็นแคป (NCAPS) และการเฝ้าระวังแบบเรียลไทม์ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการจับกุมก่อนที่ไม้จะถูกลำเลียงข้ามแดน
นอกจากนี้ การทำงานยังต้องอาศัยการประสานงานร่วมกับกับชุดตำรวจตระเวนชายแดน หรือ ตชด. ซึ่งช่วยระบุพื้นที่ที่ยังคงมีทุ่นระเบิดตกค้าง และนำเส้นทางลาดตระเวนที่ปลอดภัยที่สุด
รักชาติเล่าว่า เจ้าหน้าที่ยังคงประสบปัญหาการขาดแคลนอุปกรณ์จำเป็น เช่น ฟลายชีท เปลสนาม รวมถึงความขาดแคลนด้านกำลังคน ที่ยังไม่เพียงพอ ชุดลาดตระเวนหนึ่งชุดควรมีเจ้าหน้าที่อย่างน้อย 5 นาย เพื่อความปลอดภัยและครอบคลุมพื้นที่ พร้อมยังเปรียบเทียบว่า เจ้าหน้าที่หนึ่งคนต้องรับผิดชอบพื้นที่ป่าราว 1,000 ไร่
ความหวังต่อระบบสวัสดิการ
แม้จะต้องเผชิญกับความเสี่ยงสูงในการปฏิบัติงาน แต่สิ่งที่ผู้พิทักษ์ป่าหลายคนยังคงรอ คือการพัฒนาระบบสวัสดิการให้เหมาะสมกับความเสียสละในหน้าที่การงาน ที่ต้องรักษาทรัพยากรธรรมชาติให้กับประเทศ
รักชาติ กล่าวทิ้งท้ายด้วยความหวังว่า “อยากให้มีการดูแลครอบครัวเจ้าหน้าที่ โดยเฉพาะกรณีที่เกิดเหตุร้าย เช่น การบาดเจ็บหรือเสียชีวิต ควรมีระบบเยียวยา ดูแลค่ารักษาพยาบาลอย่างครอบคลุม รวมถึงช่วยเหลือบุตรหลานด้านการศึกษา และอยากเห็นสวัสดิการดี ๆ เพื่อดึงดูดให้เจ้าหน้าที่หวงแหน มีขวัญกำลังใจ และสามารถดูแลครอบครัวได้อย่างมั่นคง”
สนับสนุนงานเพื่อผู้พิทักษ์ป่า
บัญชีธนาคารไทยพาณิย์ เลขที่บัญชี 057-244388-1
ชื่อบัญชี ‘กองทุนเพื่อผู้พิทักษ์ป่า โดย มูลนิธิสืบนาคะเสถียร’
(ใบเสร็จจากการบริจาค สามารถนำไปลดหย่อนภาษีได้เต็มจำนวน)
ผู้ที่ต้องการรับใบเสร็จ สามารถส่งหลักฐานการโอนเงิน
พร้อมทั้ง ชื่อ-ที่อยู่ ในการออกใบเสร็จมาที่ : E-mail : [email protected]
ขอบคุณที่ร่วมสนับสนุนงานพิทักษ์ป่ากับมูลนิธิสืบนาคะเสถียร
ผู้เขียน
นักสื่อสารผู้หลงใหลในธรรมชาติ เชื่อว่าการเล่าเรื่องที่ดีสามารถเปลี่ยนมุมมองและปลุกพลังการอนุรักษ์ได้
ถ่ายภาพเพื่อบันทึกเรื่องราว และบางคราวก็เอาภาพมาเล่าเรื่อง มีความสุขกับการดริปกาแฟ และชื่นชมแคตตัส
