สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม
ไม่น้อยกว่า 120 ชนิด

นก
ไม่น้อยกว่า 400 ชนิด

สัตว์เลื้อยคลาน
ไม่น้อยกว่า 90 ชนิด

สัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำ
ไม่น้อยกว่า 50 ชนิด

ด้วยความสมบูรณ์
ทำให้ทุ่งใหญ่นเรศวร
ได้รับการประกาศเป็น
มรดกโลกทางธรรมชาติ
ปี พ.ศ. 2534

นอกจากเป็นที่อยู่อาศัย
ของสัตว์ป่า

ยังเป็นที่ตั้งของชุมชน
อีก 14  แห่ง

ทุ่งใหญ่นเรศวรฝั่งตะวันตก

• หมู่บ้านจะแก

• หมู่บ้านทิไล่ป้า

• หมู่บ้านสาลาวะ

• หมู่บ้านไล่โว่

• หมู่บ้านสะเน่พ่อง

• หมู่บ้านเกาะสะเดิ่ง

• หมู่บ้านกองม่องทะ

ทุ่งใหญ่นเรศวรฝั่งตะวันออก

• หมู่บ้านยูไนท์

• หมู่บ้านกรูโบ

• หมู่บ้านตะละโคล่ง

• หมู่บ้านแม่จันทะเก่า

• หมู่บ้านแม่จันทะใหม่

• หมู่บ้านทิบาเก

• หมู่บ้านช่องแป๊ะ

ชุมชนบางส่วนตั้งรกรากอาศัยมาก่อนเป็นเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า

ดำรงชีวิตในกรอบประเพณี วัฒธรรม ความเชื่อที่เชื่อมโยงกับป่า ผู้คนให้เคารพธรรมชาติ ไม่เบียดเบียนทรัพยากรเกินความพอดี

“การเปลี่ยนแปลงมีตั้งแต่การเรียนหนังสือในโรงเรียน
ในระบบการศึกษาเหมือนที่คนข้างนอกเรียน
แล้วปัจจุบันก็มีการปกครอง มีกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ซึ่งจะต้องมีนโยบายต่างๆ

แต่ปัจจัยใหญ่ๆ คือ เขาจะต้องมีสภาวะทางเศรษฐกิจที่เหมือนคนข้างนอก”

.
ศศิน เฉลิมลาภ
ประธานมูลนิธิสืบนาคะเสถียร

นอกจากเรื่องวิถีชีวิต
การประกอบอาชีพก็เปลี่ยน

บางอาชีพนำไปสู่การบุกรุกพื้นที่ป่า และการสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพในระบบนิเวศ

การทอผ้า
สืบสานภูมิปัญญา
สู่การรักษาป่า

ตามวิถีภูมิปัญญาดั้งเดิม เมื่อมีเวลาว่างจากการทำไร่เพาะปลูก หญิงสาวในทุ่งใหญ่จะทอผ้าไว้ใช้ในครัวเรือน ตัดเย็บเป็นเครื่องแต่งกาย รวมถึงในงานประเพณีต่างๆ

กล่าวกันว่า สาวบ้านไหนทอผ้าไม่เป็น จะไม่มีชายมาสู่ขอ

รู้หรือไม่

ทุกครั้งที่สนับสนุนผ้าทอจอมป่า รายได้ส่วนหนึ่งจะนำไปใช้กับกิจกรรมอนุรักษ์โดยตรง

รายได้จากผ้าทอหนึ่งผืน
จะถูกแบ่งเป็น 3 ส่วน

“ถ้าเราทอผ้า เรามีรายได้

ปกติหลักๆ ก็เข้าไปหาในป่า เราก็ไม่ต้องไป เราได้เงินจากจุดนี้ เราก็สามารถซื้อของกินแบบของในเมือง พวกไก่พวกหมู”

.
ณัฐชา บุษบงถ์ สมาชิกกลุ่มผ้าทอจอมป่า

กาแฟรักษาป่า
เพิ่มมูลค่า
จากต้นทุน

.
แต่ทำไมต้องเป็น
กาแฟ ?

ทว่าที่ผ่านมา เนื่องจากเกษตรกรขาดองค์ความรู้ด้านการแปรรูป การสร้างมูลค่าจากต้นทุนวัตถุดิบ จึงทำให้ต้องขายผลกาแฟในราคาที่ถูก มีรายได้คืนกลับครัวเรือนไม่มากนัก และชุมชนยังต้องซื้อกาแฟจากข้างนอกดื่ม

สิ่งสำคัญของการปลูกกาแฟในทุ่งใหญ่คือ การรักษากติกาอย่างเข้มข้น เช่น

• ห้ามใช้สารเคมีในแปลงกาแฟ

• ห้ามปลูกแบบเชิงเดี่ยว

• ห้ามรุกป่าเพื่อปลูก

• ห้ามปลูกในแปลงไร่หมุนเวียนเพื่อรักษาความมั่นคงทางอาหารของชุมชน

ปลูกขมิ้นชัน
เกษตรอินทรีย์
รักษาทั้งคนทั้งป่า

.
.
ภายหลังการส่งเสริมและสนับสนุน
องค์ความรู้ และตลาดสินค้า
โดยมูลนิธิสืบนาคะเสถียรร่วมกับ
มูลนิธิโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร

การปลูกขมิ้นชันจึงเป็นอีกรายได้เสริมสำคัญให้กับคนในทุ่งใหญ่

.และหัวใจสำคัญ
ต้องปลูกตามมาตรฐาน
หลักเกษตรอินทรีย์

ห้ามใช้ปุ๋ยเคมี
ห้ามใช้ยากำจัดศัตรูพืช
ห้ามใช้ยากำจัดวัชพืช
ห้ามใช้เฮอร์โมนสังเคราะห์
ห้ามใช้วัถุจาก GMOs

“ทำให้มีเงินเข้าครัวเรือน
ได้ส่งลูกเรียน

คำว่าพออยู่ที่เราใช้จ่าย
เราได้สิ่งที่จำเป็นก็เบาๆ หน่อย ใช้ตอนฉุกเฉิน”

.
โซนี่ เสริมสิริพร
เกษตกรในกลุ่มสมุนไพรอินทรีย์ พื้นที่อุ้มผาง จ.ตาก

อาชีพต่างๆ ที่กล่าวมา
แม้ดูว่าต่างกัน
แต่มีจุดร่วมเดียวกัน

คือการใช้ต้นทุนที่มี
อย่างคุ้มค่า
โดยไม่ต้องสร้างใหม่

หัวใจสำคัญอีกเรื่อง
คือลดการใช้ที่ดิน
และไม่บุกรุกพื้นที่เพิ่ม

และต้องไม่ขัดกับ
พ.ร.บ.อุทยานแห่งชาติ พ.ศ. 2562

เมื่อคนมีอาชีพ
ป่าก็ไม่ถูกบุกรุก
สัตว์ป่าไม่ถูกคุกคาม

ร่วมรักษาป่าใหญ่กับเรา