แนวทางการทำงาน ‘ครอบครัวห้วยขาแข้ง’ เป็นข้อตกลงที่ได้จากข้อสรุปการประชุมเสวนาป่ากันชนห้วยขาแข้ง เมื่อวันที่ 31 สิงหาคม 2567 ที่มูลนิธิสืบนาคะเสถียร ร่วมกับ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าห้วยขาแข้ง ประชุมร่วมกับเครือข่ายป่าชุมชน หน่วยงานอนุรักษ์ และหน่วยงานราชการในพื้นที่ องค์กรประชาสังคม มาร่วมกันแลกเปลี่ยนข้อมูลการทำงานและสถานการณ์ด้านงานอนุรักษ์ในพื้นที่ป่ากันชนของเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าห้วยขาแข้ง

จากเวทีเสวนาดังกล่าวก่อให้เกิดประเด็นและแนวทางการทำงาน 6 ด้าน

(1) บูรณาการการทำงานร่วมกัน เสมือนเป็น ‘ครอบครัว’ โดยเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าห้วยขาแข้ง และพื้นที่ป่ากัน ซึ่งเป็นป่าสงวนแห่งชาติ ตลอดจนชุมชนและหน่วยงานในพื้นที่

(2) จัดทำข้อมูล สถานภาพพื้นที่แนวกันชน หน่วยงานที่ดูแลในปัจจุบัน ตลอดจนข้อมูลป่าชุมชน สถานการณ์และภัยคุกคามบริเวณแนวกันชน ปัญหาสัตว์ป่าออกนอกพื้นที่ ตัวอย่างกลุ่มอาชีพที่เป็นมิตรกับผืนป่า ข้อเสนอแนวทางความร่วมมือในการทำงานบริเวณแนวกันชน

(3) พิจารณาแนวทางการใช้ทรัพยากรธรรมชาติที่เกิดใหม่ทดแทนได้ตามมาตรา 57 ของ พ.ร.บ.สงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ. 2562 และการพัฒนาอาชีพที่เป็นมิตรกับผืนป่าให้เป็นไปในทิศทางเดียวกัน

(4) ทบทวนข้อมูลแผนการจัดการป่ากันชนที่เคยดำเนินการจัดทำในอดีต

(5) หนุนเสริมการทำงานชุมชนในการปกป้อง ดูแลทรัพยากรธรรมชาติในพื้นที่ เช่น การกระจายอำนาจให้กับท้องถิ่น (ได้เข้ามามีส่วนร่วมและสนับสนุนการแก้ปัญหาสัตว์ป่าออกนอกพื้นที่ และการจัดการไฟป่า

(6) พัฒนาการจัดทำ ‘แผนการจัดการป่ากันชนห้วยขาแข้ง’ เพื่อเป็นเครื่องมือของครอบครัวป่ากันชนในการทำงานร่วมกัน

สำหรับแนวทางการทำงานทั้ง 6 ด้าน ต่อมาได้ถูกบรรจุไว้ในแผนงานของมูลนิธิสืบนาคะเสถียร เป็นแปลงกิจกรรมที่เหมาะสมกับการพัฒนาและสนับสนุนแนวทางการทำงานเพื่อให้เกิดรูปธรรมการขับเคลื่อนที่ชัดเจน และนำไปสู่เป้าหมาย ‘แผนการจัดการป่ากันชนห้วยขาแข้ง’